Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest aangaande de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep over 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement over Texel
het departement aangaande de Amstel
het departement van de Delf
Daarnaast lagen ook het departement aangaande de Schelde en Maas en het departement over de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe opstelling niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld overeenkomstig de oude gewestelijke grenzen met Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden van de Maas.
Na een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef de indeling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden met de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Van Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog een naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om aan het verlangen met achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", maar dit werd via een rest betreffende de commissie verworpen.[twee]
De andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour met Friesland tot Holland, maar een deel van Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook het laatste Hollands Brabant, nederland met Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te reduceren werd Holland voor een grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat met Amsterdam en drong men aan op de genezing met de verdeling bijvoorbeeld deze was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Hier werd desalniettemin niet met tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel over de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake van ons samenvoeging betreffende de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk dat die regelen aangaande een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door remedie van een Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in het noorden via geneesmiddel met de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
De provincie kan geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en vroeger dit IJ) indien grens werkt.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en tevens het Gooi, evenals ons dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal bevinden zich een Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot zie dit wat voorbij een stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in dit deel met de provincie ook landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust met een provincie kijk hier is grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen welbekende badplaatsen mits Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden betreffende dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt een IJmond, betreffende de Hoogovens en overige industrie: het kan zijn dit westelijk gebied van het Noordzeekanaal, met wanneer middelpunt een haven en sluizen over IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op een noordpunt betreffende dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven voor Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, weet vervolgens ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, daar hier veel Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe meer het lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder dit Tessels en het Wierings beschikken over een heel eigen karakter.
Net mits in overige dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake betreffende ons teruggang met een dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams is ter plaatse alsnog enorm meestal gesproken. Andere dialecten, zoals dit Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met het IJ bestaan een meest afwijkende.
Bij het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden van het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten met Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls ingeval Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons ik heb hierover nagedacht overgangspositie in, betreffende ook Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zichzelf op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daarom zeer scherp van een omliggende dialecten zijn gaan afwijken.
Een indeling met de dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel gemeen betreffende het Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en heeft dit nooit absoluut mogen vernieuwen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie veel aanhang bezit, wordt ze via overige taalkundigen aangaande een hand gewezen en zouden een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, opgericht op 2 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland zodra enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht aangaande een besturen aangaande een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhouden van 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van hier Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn daar in Noord-Holland een tiental overige door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan daar in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Noord-Holland Politiek in Noord-Holland vanwege dit hoofdartikel over dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort